Najważniejszym wyzwaniem w czasie kryzysu pandemicznego stało się zapewnienie ciągłości w funkcjonowaniu przedsiębiorstw. Ten cel pozwalają osiągnąć nowe rozwiązania organizacyjne i technologiczne, wdrażane od kilku miesięcy na poziomie firm. Innowacyjne zmiany przyniosą także długofalowe korzyści, ponieważ dzięki nim biznes i gospodarka w lepszy sposób przystosują się do wyzwań XXI wieku.
Rewolucja przemysłowa 4.0 w toku
Pandemia wirusa SARS-CoV-2 stała się katalizatorem zmian w funkcjonowaniu firm. Działania podjęte w celu dostosowania się do obecnej sytuacji przyspieszają procesy, które składają się na tzw. Gospodarkę 4.0. Czwarta fala rewolucji przemysłowej to przechodzenie w stronę ekonomii opartej na automatyzacji, transformacji cyfrowej, wymianie danych i internecie rzeczy, którym towarzyszą nowe trendy w edukacji i budowaniu kompetencji pracowników. Po zakończeniu kryzysu zmiany wprowadzane w reakcji na aktualną sytuację w światowej gospodarce będą narzędziami służącymi do optymalizacji kosztów i zwiększania konkurencyjności.
Obecnie innowacyjność firm jest przede wszystkim remedium na przedłużający się kryzys gospodarczy i epidemiologiczny. Nowe rozwiązania organizacyjne oraz technologiczne pozwalają na utrzymanie działalności przedsiębiorstw, umożliwiając tym samym ochronę miejsc pracy. Dzięki innowacjom technologicznym, głównie narzędziom z obszaru informatyki i komunikacji, część przedsiębiorstw mogła szybko przestawić się na tryb zdalny i przenieść część pracy do świata cyfrowego. Rezultatem pandemii jest m. in. rozwój branży e-commerce, ponieważ sposób działania pozwala jej na funkcjonowanie w warunkach faktycznego zamrożenia gospodarki.
Cyfryzacja i digitalizacja pracy firm
Podobną drogą idą przedsiębiorstwa z innych branż, które w mniejszym lub większym stopniu – zależnie od charakteru działalności – stawiają na cyfryzację procesów i digitalizację pracy. Choć nie każdy rodzaj działalności gospodarczej można prowadzić w sposób zdalny, to jednak istnieje szansa na przynajmniej częściową automatyzację codziennych procesów. Korzyścią w takim przypadku jest oszczędność czasu i możliwość optymalizacji kosztów funkcjonowania przedsiębiorstwa. Ogólne spektrum działań w trybie online jest szerokie – za pośrednictwem platform cyfrowych i aplikacji można realizować płatności, prowadzić działania marketingowe czy utrzymywać kontakt z klientem.
Dobór odpowiednich narzędzi zależy od specyfiki danego przedsiębiorstwa. Wspomniana branża handlu elektronicznego ma zupełnie inne potrzeby niż na przykład firmy kurierskie. Większe zapotrzebowanie na ich usługi w czasie pandemii sprawia, że najpilniejsze są zmiany organizacyjne (np. zmiana godzin pracy kurierów), podczas gdy innowacje technologiczne (np. systemy fakturowania, digitalizacja kontaktu z klientem) będą dopełnieniem tego procesu. Użytecznym wsparciem jest cyfryzacja urzędów i usług publicznych, która rozpoczęła się przed pandemią, ale to na jej skutek nabrała ogromnego przyspieszenia. Z uwagi na obecny kryzys konieczne będzie przyspieszenie i zwiększenie skali podobnych zmian.
Sposób na zdobywanie wiedzy
W parze z rozwojem innowacyjności firm idą działania dostosowawcze w obszarach prawa, rynku pracy i technologii. Wprowadzane teraz rozwiązania w dłuższym okresie czasu będą procentować większą wydajnością pracy i oszczędnościami, które będą mogły zostać przeznaczone na inwestycje w lepszy sprzęt czy specjalistyczne szkolenia dla pracowników. Firmy stawiające na innowacje uelastyczniają swój sposób funkcjonowania, zyskując także możliwość oparcia swoich działań w większym stopniu na zasadach coworkingu i networkingu.
Po zakończeniu pandemii większość pracowników wróci do pracy w biurach, ale przetestowane procedury w zakresie sposobu pracy czy zabezpieczeń sanitarnych pozostaną użytecznym know-how ujętym w konkretne przepisy i regulaminy. Jeśli ponownie wzrośnie zagrożenie epidemią o zasięgu takim jak koronawirus, firmy jeszcze szybciej będą mogły przestawić pracowników na pracę w trybie home office. Co więcej, cyfryzacja, digitalizacja i automatyzacja procesów będą przydatne nie tylko w kolejnych sytuacjach kryzysowych, ale także w konkurencyjnym środowisku biznesowym XXI wieku.
Szansa na zwiększenie konkurencyjności
Przedsiębiorstwa wdrażające innowacyjne technologie i praktyki wzmocnią swoją pozycję rynkową w okresie po zakończeniu pandemii. Planowanie działań w tym obszarze w perspektywie najbliższych miesięcy to konieczność, ponieważ czwarta fala rewolucji przyspiesza coraz bardziej. Firmy, które nie przystosują się do nowych wyzwań, osłabią swoją konkurencyjność i mogą znaleźć się na bocznym torze, stopniowo tracąc klientów i kontrakty. Przedsiębiorcy już teraz powinni zacząć przygotowywać „mapy drogowe” prowadzące do zwiększenia innowacyjności. Taki plan działań powinien być rozpisany na etapy z uwzględnieniem specyfiki branży, w której firma prowadzi działalność gospodarczą.
